25 Μαρτίου, 2025

Κάστρο Ιωαννίνων: Ένα ταξίδι στο χρόνο μέσα από μονοπάτια ιστορίας και πολιτισμού (βίντεο)

Το κάστρο των Ιωαννίνων, ένα από τα σημαντικότερα ιστορικά μνημεία της Ελλάδας, βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά της σύγχρονης πόλης, πάνω σε ένα βραχώδες ακρωτήριο που προεξέχει στη λίμνη Παμβώτιδα. 

Αυτό το εντυπωσιακό οχυρό, με τις δύο ακροπόλεις του, αποτελεί μάρτυρας αιώνων ιστορίας, πολιτισμού και πολιτικών ανατροπών. Η βορειοανατολική ακρόπολη, με το Οθωμανικό Τζαμί Ασλάν Πασά, και η νοτιοανατολική, γνωστή ως Ιτς Καλέ, είναι οι κύριες πυλώνες αυτής της μεγαλοπρεπούς δομής.

Η Βορειοανατολική Ακρόπολη

Η βορειοανατολική ακρόπολη, που καλύπτει έκταση περίπου 6.000 m², περιβάλλεται από τείχη που χρονολογούνται στη βυζαντινή εποχή. Η νότια πύλη, πλαισιωμένη από έναν μεγάλο κυκλικό πύργο, αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία της. Στους βυζαντινούς χρόνους, αυτός ο πύργος ονομαζόταν «Άνω Πύργος» και ήταν η έδρα του τοπικού κυβερνήτη και αργότερα των Δεσποτών της Ηπείρου. Εδώ βρισκόταν και η εκκλησία του Αγίου Ιωάννη, η οποία γκρεμίστηκε μετά την αποτυχημένη εξέγερση του Διονυσίου του Φιλοσόφου το 1611. Στη θέση της ανεγέρθηκε το 1618 το συγκρότημα του Τζαμιού Ασλάν Πασά, που περιλαμβάνει το τζαμί, τον τάφο του ιδρυτή, μεντρεσέ και κουζίνα. Σήμερα, στο τζαμί στεγάζεται το Δημοτικό Εθνογραφικό Μουσείο Ιωαννίνων, προσφέροντας στους επισκέπτες μια ματιά στον πλούσιο πολιτισμό της περιοχής.

Η Νοτιοανατολική Ακρόπολη (Ιτς Καλέ)

Η νοτιοανατολική ακρόπολη, γνωστή ως Ιτς Καλέ, είναι ένα ξεχωριστό φρούριο μέσα στην παλιά πόλη, καλύπτοντας έκταση περίπου 30.000 m². Η ίδρυσή της συνδέεται με την κατάληψη της πόλης από τον Βοημούνδο το 1082. Ο πιο εντυπωσιακός βυζαντινός πύργος, γνωστός ως Πύργος του Βοημούνδου, βρίσκεται στο κέντρο της ακρόπολης. Πρόσφατες ανασκαφές έφεραν στο φως θεμέλια από την ελληνιστική εποχή, υπογραμμίζοντας την μακρά ιστορία του τόπου. Στους βυζαντινούς χρόνους, η ακρόπολη στέγαζε τις κατοικίες των αρχόντων, τον καθεδρικό ναό των Ταξιάρχων και την εκκλησία του Παντοκράτορα.

Μετά την απελευθέρωση της πόλης το 1913, ο χώρος του παλατιού χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή του στρατιωτικού νοσοκομείου, το οποίο αργότερα αντικαταστάθηκε από ένα νέο κτίριο σχεδιασμένο από τον Β. Χαρίση. Από το 1995, αυτό το κτίριο στεγάζει το Βυζαντινό Μουσείο Ιωαννίνων, που παρουσιάζει εκθέματα από την πλούσια βυζαντινή κληρονομιά της περιοχής. Δίπλα στο μουσείο, στο ψηλότερο σημείο της ακρόπολης, βρίσκεται το Τζαμί Φετιγιέ, με τον τάφο του Αλή Πασά και μιας από τις συζύγους του.

Το Παλάτι του Αλή Πασά και το Θησαυροφυλάκιο

Το κύριο σωζόμενο τμήμα του παλατιού του Αλή Πασά είναι το Θησαυροφυλάκιο, ένα τετράγωνο κτίριο αγνώστου αρχικής χρήσης. Αυτό το κτίριο, που αποκαταστάθηκε το 1989-90, φιλοξενεί σήμερα έκθεση για την ιστορία της αργυροχρυσοχοΐας, μιας τέχνης για την οποία τα Ιωάννινα ήταν φημισμένα κατά την οθωμανική περίοδο. Δίπλα στο Θησαυροφυλάκιο βρίσκεται το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων, που δημιουργήθηκε από έναν θολωτό χώρο.

Το κάστρο των Ιωαννίνων δεν είναι απλώς ένα ιστορικό μνημείο, αλλά ένας ζωντανός οδηγός που μας ταξιδεύει μέσα από τους αιώνες, από τους βυζαντινούς χρόνους έως την οθωμανική περίοδο και τη σύγχρονη εποχή. Κάθε πέτρα, κάθε τείχος και κάθε κτίριο έχει μια ιστορία να διηγηθεί, προσφέροντας στους επισκέπτες μια μοναδική εμπειρία γνώσης και αναζήτησης.